TÜRK ENSTRÜMAN SÜSLEME SANATI
    Türk Enstrüman süsleme sanatıda kendine has bir ekol içerisinde gelişmesine devam etmektedir. Bugüne kadar gelişmesi yavaş olmuş bunun nedenleri vardır, evet yakın zamana kadar Türk Enstrüman süsleme sanatı diye bir sanat dalı yoktu. Türk Milleti kendi Enstrümanını yapmıyordu, bir asıra yakın zaman içerisinde (19. y.y.’ın ikinci yarısından 20.y.y. ilk yarı sonlarına kadar) memleketteki azınlıklar özellikle Ermeniler ve Rumlar enstrüman yapar ve az da olsa süslerlerdi Ermeni ve Rumlar yapmış ve de süslemesini de kendi tarzlarında uygulamışlardır. Ondaki önceki dönemlerde ise belirgin bir süsleme sanatı gelişmemiştir.
    Türk Enstrüman yapım sanatını tamamlayan estetik yönde güzelleştiren ve değerini arttıran sanat dalı olması nedeniyle, büyük öneme haizdir. Sazlarımızın estetiğini güzelleştiren ve sanat değerini arttıran, süsleme sanatı, önemini her geçen gün kabul  ettirmektedir. Ne yazık ki yakın zamana kadar, Türk Enstrüman yapımı ve süsleme sanatının olmayışı Türk Milleti için büyük bir eksiklik olmuştur. Yapılan Enstrümanların süslemesi de yine aynı yapımcıların görevi olması nedeniyle, konuya eğilmek zorunluluğu hasıl olmuştur. Süslemesi yapılmamış sazların sanat değerleri de, istenilen seviyede olmamaktadır. Aslında enstrüman yapımcısı ayrı süsleme sanatçısı ayrı olmalı ki sanat dalı üzerinde daha ağırlıklı durabilsinler. Güzel süslenmiş, albenisi olan bir saz, hem daha çabuk alıcı bulur, hemde sanat değeri daha kıymetlilik arz eder.

Desenlerde takip edilecek prensipler:
    Klasik yapıdaki Enstrümanlara klasik desenler hazırlanmalı modern desenlerden kaçınmalıdır. Konuların motivize edilmesinde beş ayrı yol izlenmeli:
l. Naturel, 2. Geometrik. 3. Sembolik, 4. Sitilize, 5. İdealist.
Çizilecek veya hazırlanmış olan desenlerin bir Enstrümana uygulanıp uygulanamayacağı göz önünde tutulmalı, çizilen ve seçilen motif veya desenlerin ağaca, sedefe kemik, fildişi, ve bağa’ya uygulanabilmesine dikkat edilmelidir. Yukarıda adların sıraladığımız malzemelerin dışındaki malzemeleri Enstrüman süsleme sanatında kullanmamalıdır. Nedeni ise hem Enstrümanın sesinin etkilenmesi, hemde sanat değerinin düşük olacağıdır. Türk Enstrüman süsleme sanatında desen ve motiflerin uygulanması, oyma, mozaik çalışması ve kakmacılık tarzlarında olmalıdır.

    1950 yılında başlangıç olmak üzere Türk Enstrüman süsleme sanatında uzun yıllar araştırma ve uygulamaları yapılmış, Türk Enstrüman yapım sanatıyla, süsleme sanatının birbirine paralel gitmesi gerekmektedir. Bu amaçla bir taraftan Enstrüman yapım sanatını bütün yurda yayarken, diğer taraftan da süsleme sanatını da ona paralel götürmeye çalışılmış. Türk Enstrüman süsleme sanatı için çizilmiş ve uygulanmış olan yüzlerce sarmal motifler, Geometrik ve kenar süsleri, yaprak ve çiçek motifleri, yeni bir Türk süsleme ekolünün gelişmesini sağladı (Cafer AÇIN). Türk motiflerinden ve desenlerinden esinlenerek çağdaş anlayış çerisinde çizimiş ve geliştirilmiş desenleri aynı anda yurdun çeşitli yerlerinde yapımlarıyla uğraşan sanatçılara Cafer Açın tarafından ulaştırılmıştır. Bugün artık Türk Enstruman yapım sanatının yanında onu süsleme sanatında varlığını kabul ettirir hale gelmiştir.                                               Kaynak: Cafer Açın Enstrüman Bilimi sayfa : 428- 429